Frank Hellemans
Boekenburen, boekensite Knack, 07/09/2009

Afgelopen zaterdag kwamen 55 Vlaamse en Nederlandse stadsdichters samen om in Lelystad hun gedichten aan de wereld kond te doen.

Het was een bont gezelschap van Vlaamse en Nederlandse stadsdichters dat zaterdag in het Nederlandse Lelystad verzamelen blies. In Lelystad werd ‘Stadsdichters bijeen’ voorgesteld, een bloemlezing met poëzie van 55 huidige en vorige stadsdichters uit Nederland en Vlaanderen, ter gelegenheid van het eerste lustrum van de nationale Stadsdichtersdag. De bundel bevat, wat Vlaanderen betreft, poëzie van onder andere: Ramsey Nasr, Tom Lanoye, Bart Moeyaert, Erwin Mortier, Joke van Leeuwen, Frederik Lucien De Laere en Frank Adam.

Het ambt van stadsdichter is ondertussen zowel in Vlaanderen als in Nederland een bijna vanzelfsprekende functie geworden. Wie denkt dat stadsdichters veredelde pr-functionarissen zijn, moet zijn mening echter dringend herzien. De Damse stadsdichter Frank Adam zorgde met zijn kanaalgedichten voor opschudding.

Adam, die met ‘Confidenties aan een ezelsoor’, een verzameling bonte parabels, ondertussen is uitgegroeid tot een performer-fenomeen, heeft zijn poëtische schouders gezet onder het protest van lokale bewoners die neen zeggen tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal in het Brugse ommeland. Het valt af te wachten of Joachim Coens, de Damse schepen van Cultuur, het met ‘zijn’ stadsdichter eens is. Coens, eveneens baas van de haven te Zeebrugge, zou het Schipdonkkanaal wél graag verbreed zien om commercieel-maritieme redenen. Maar daar denken kunstenaars-schrijvers, zoals Frank Adam, dus helemaal anders over. Net zoals de bekende Vlamingen Nic Balthazar, Lieve Blancquaert, Guy Van Sande en Herr Seele trouwens die de kwestie niet te min vonden om Adams gedichten in te lezen op film

Kanaalgedichten

In de drie kanaalgedichten die Adam eergisteren voorlas, valt vooral het protestgedicht op tegen de verbreding van het kanaal maar ook het hilarische antwoord van het establishment dat in een ‘soort van haiku voor de plaatselijke tuinzetel’ de protestdichter zelf van antwoord dient en hem kapittelt om zoveel misplaatste kritiek: ‘ALS GE DENKT DAT HET HIER ZO SIMPEL, DAT DE BURGEMEESTER VAN MISERIE, DAT DE SCHEPEN ALTIJD VROLIJK, DAT DE MENSEN VAN DAT HELE POLITIEKE SCHISMA – ALS GE DENKT DAT GE BETER, DAT GE WIJZER, DAT GE OOIT, MET UW WOORDEN – ALSOF DE AUTO’S DE VELO’S HIER STEDELIJKE TANKS, ALSOF DE HUIZEN HIER BUNKERHOOFDKWARTIEREN – ALS GE EENS WIST, WIE ER IN DE LOGE, DE PROVINCIE, NATIONAAL, MET EEN LOEPE OP UW WOORDEN, EEN VLAMMENWERPER OP UW NAAM – HEBT GE EIGENLIJK, TER PLEKKE, TER PLAATSE, MET DE MENSEN, HUN KINDEREN, HUN BEESTEN IN DEN HOF – ZIJT GE SOMS VERGETEN VANWAAR GE DESTIJDS, MET WIE WANNEER GE OOIT (…).’

Luister/kijk hier naar de bekende acteur Guy Van Sande die Frank Adams hilarische protest ongemeen vinnig ten gehore brengt:

De kanaalgedichten vind je hier:

Frank Adam

kanaalgedichten

Hedendaagse helden – Oude fantoombomen – Verdeelde stad

In Protestapocalyps voor stem, megafoon en sirene, tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal, opgedragen aan de Damse Helden van ‘t Groot Gedelf verklaart Frank Adam vacatures vacant voor Hedendaagse Helden, die de morele moed hebben te handelen volgens hun overtuiging en te weerstaan aan de sirene van hun begeerte.

Soort van haiku voor een oude boom langs de oevers van het Schipdonkkanaal blikt terug op het kanaalverleden van de Tweede Wereldoorlog en herdenkt de historische slag bij ‘t Molentje:

Duitse jonge soldaten werden door hun legerleiding verzocht bomen op de oever van het kanaal in te klimmen om aan de overkant verscholen Canadezen te ‘spotten’. Een snelle maar schandelijke dood door de kogel van een kameraad wachtte hen wanneer ze weigerden, een eervoller alternatief was een projectiel van de vijand, enkele lange minuten later.

Protestdicht tegen de stadsdichter van Damme/Soort van haiku voor de plaatselijke tuinzetels belicht de politiek-sociale controverse in de stad omtrent het thema van de kanaalverbreding en probeert een stem te geven aan de Onmacht en de Gekweldheid van de stadsdichter en de verdeelde bevolking.

Vacature voor een hedendaagse Held (M/V) te Damme werd tijdens de kanaalfeesten van actiegroep ‘t Groot Gedelf op bierviltjes verspreid.

Protestdicht tegen de stadsdichter van Damme

(Soort van haiku voor de plaatselijke tuinzetels)

Als ge denkt dat het hier zo simpel, dat de Burgemeester van miserie, dat de Schepen altijd vrolijk, dat de mensen van dat hele politieke schisma – Als ge denkt dat ge beter, dat ge wijzer, dat ge ooit, met uw woorden – Alsof de auto’s de velo’s hier stedelijke tanks, alsof de huizen hier bunkerhoofdkwartieren – Als ge eens wist, wie er in de loge, de provincie, nationaal, met een loepe op uw woorden, een vlammenwerper op uw naam – Hebt ge eigenlijk, ter plekke, ter plaatse, met de mensen, hun kinderen, hun beesten in den hof – Zijt ge soms vergeten vanwaar ge destijds, met wie wanneer ge ooit – Alsof de vogels, de bloemen, de grachten, de vaart, de septemberochtendnevel – Gelijk de stad voor u geen stad, maar meer een verre vreemde planeet, waarvan ge seffens, als stadsdichter-af, zonder spijt en met gemak – Omdat ge elders wel weer anders, Omdat gij niet Hier, voor de rest van uw leven, met uw verzamelde kroost, tot in lengte van dagen, tot in de grond van uw graf, op uw aarden matras – Konden uw woorden maar zwijgen en horen de haiku’s in de hoven, hier ter plekke, ter plaatse, in de lommer, Het kraken van hun zetel/ Het kreunen van hun spieren/ De stilte van hun hagescharescheermachien – Als ge denkt dat het zo simpel, Als ge denkt ge dat ge beter, dat ge wijzer, dat ge ooit, met uw woorden…

protestapocalyps voor stem, megafoon en sirene

Tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal.

Opgedragen aan de Damse helden van ‘t Groot Gedelf

Gelijk walvissen van staal komen zij sterven aan land. hun karkassen vol dromen kraken de takken van bomen, strelen de pens van mens en portemonnee. ze glijden door onze weiden gelijk walvissen in vloot. ze spuiten geluiden gelijk schepen in nood. zijn wij hun sirenen die lokken die zingen die wenen? zijn zij ons verlangen eeuwig in dingen gevangen? is er geen orpheus thuis in het damse wafelpannenkoekenhuis? zingt er geen dichter-zanger-vedette in de ranke minaretten van brugge, in de blanke hangende bollen van brussel, in het joods-islamitisch-antwerps belang? zetelen er geen ouderwets-progressieve anders-gaan-leven-herauten in de loge van de extreem-linkse intellectuelen, in de onderaardse zolders vant belgisch paleis, in de suites vant europees parlement? zegt het heinde en verre allerwegen voort: hier komt thans meer dan één vacature vacant voor een hedendaagse held te damme (m/v). een mens die zich laat binden aan de mast van zijn ziel en luider schoner kan zingen dan zijn begeertesirene die hem met walvissenvloten vernielt. hier herhalen vanaf het begin. van de nochtend tot de noen. van de noen tot de nochtend. tot in de eeuwen der eeuwen. gelijk walvissen van staal komen zij sterven aan land enz.

Soort van haiku voor een oude boom

langs de oever van het Schipdonkkanaal

ter herdenking van de slag bij ‘t Molentje

Zoals de geest van de wandelaar

aan een boom in de winter

de bladeren nog ziet ritselen

op de echo van zijn vorige zomer

zo ritselt lente-zomer-herfst-en-winter

in de geest van de boom

in de röntgen van zijn kruin

het zwevende geraamte

van de ooit van angst bevende

naar de uitkijk klimmende

door spervuur doorzeefde

Duitse jongen-soldaat.

Geraamtegebladerte.

Gemitrailleerde stilte.

Fantoomboom.

Uiterlijke rust.

_______________________________________________________________________

vacature

_______________________________________________________________________

Van Damme tot Terneuzen van hier tot aan ‘t Scheldt

zegt het heinde en verre allerwegen voort!

De stadsdichter van Damme, zijnde Frank Adam,

verklaart thans meer dan één

vacature vacant

voor een

hedendaagse held (m/v) te damme

Een mens die zich laat binden aan de mast van zijn ziel en luider schoner kan zingen dan zijn begeertesirene die hem met stalen walvissenvloten vernielt.

Op de kanaalfeesten op 24 mei 2009 brengt de stadsdichter te dezer gelegenheid ten gehore zijn: Protestapocalyps voor stem, megafoon en sirene. Tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal. Opgedragen aan de Damse helden van ‘t Groot Gedelf.

__________________________________________________________________