Blauwe Maandag Compagnie/Het toneelhuis

Situering door Tom Blokdijk, dramaturg Theatergroep Hollandia

Frank Adam laat met zijn theatertekst ‘Cloaca’ de lezer/toeschouwer vanuit Moskou en Sint-Petersburg over heel Europa kijken. Zijn blik is breed, maar hij laat tegelijk de benauwdheid zien van de geestelijke ruimte waarin de machthebbers aan het Russische hof indertijd leefden en de kleinheid van de spelers op dit wereldtoneel.

Kern van de dramatische handeling is het conflict tussen tsaar Peter en zijn zoon Aleksej. Dat conflict heeft de allure van het conflict tussen Philips II van Spanje en zijn zoon, zoals beschreven door Friedrich Schiller in diens Don Carlos, maar is tegelijkertijd van een heel andere aard…

De grote kwaliteit van deze tekst van Frank Adam is het taalgebruik. Hij weet dialogen te schrijven waardoor de onderlinge verhoudingen tussen de personages – zonder die letterlijk te beschrijven – duidelijk worden én waardoor de figuren zichzelf indirect karakteriseren…

De personages leven in hun taal. Ze bestaan doordat ze spreken en hun identiteit wordt bepaald door hun woordkeus en syntaxis. Zoals ze spreken denken zij. Handelen doen zij op het toneel niet. Hun mond is inderdaad een cloaca en daardoor zijn zij als persoonlijkheid zwarte gaten. Het laatste bedrijf, waarin de overgebleven personages bijna alleen nog zichzelf en anderen citeren, is daarvan het dramatische hoogtepunt.

Gezien de kwaliteit van het stuk beschouw ik het als de plicht van Het Toneelhuis om ‘Cloaca’ van Frank Adam op te voeren. (Luk Perceval, voormalig artistiek leider Het Toneelhuis)

‘Een lichtpunt in de huidige generatie Nederlandstalige toneelschrijvers. (Geert Opsomer, voormalig artistiek directeur Nieuwpoorttheater)Lees meer…

Persoonlijk vind ik dit stuk zowat het beste materiaal dat ik in lange tijd heb gelezen en het behoort tot het beste wat er in Vlaanderen geschreven is. (Luc Joosten, voormalig chef-dramaturg Het Toneelhuis)Lees meer…

Ik heb moeten denken aan ‘Caligula’ van Albert Camus en ook wel aan het werk van Robert Musil… Ik ben blij dat iemand het met me eens is dat we met Adams ‘Cloaca’ een stuk in handen hebben van een kwaliteit, die ik de jongste kwarteeuw in Vlaanderen niet meer heb ontwaard…

Ik vind dat dit stuk hoe dan ook (onderstreping Van Gansbeke) moet opgevoerd worden. En wél door fameuze formaten van acteurs, geleid door een regisseur met een brede artistieke en intellectuele basis, veel historisch besef, inzicht in de metaforiek en in het waarom van de personages en hun taal, en met een gedurfde, frisse en ironische visie op hoe dit om te zetten in de hybriditeit van theater… (Wim Van Gansbeke in correspondentie met Guy Joosten) Lees meer…

De stijl van ‘Cloaca’ is verrassend ongewoon: diverse theaterstijlen worden geniaal door elkaar geweven, zonder uit te monden in een stijloefening voor een beginnend theaterschrijver. Ik kom woorden tekort om de schoonheid van dit stuk te beschrijven’ (Guy Joosten, theater-en operaregisseur)Lees meer…